Peoples Temple ลัทธิแห่งความหวังและความตาย

วันที่ 18 พฤษจิกายน 2521 เป็นวันที่โลกต้องตกละลึงกับการฆ่าตัวตายหมู่ครั้งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ยุคปัจจุบัน สาวกของลัทธิ Peoples Temple รวมทั้งหมด 914 คน ได้ทำการฆ่าตัวตายด้วยการดื่มน้ำหวานผสมไซยาไนด์ และผู้นำลัทธิคือ จิม โจนส์ ได้ทำการยิงตัวตาย ทั้งหมดตายในเมืองโจนส์ทาวน์ ประเทศกายาน่าในอเมริกาใต้

จิม โจนส์ คือใคร?

จิม โจนส์ นักเทศ และผู้นำลัทธิ Peoples Temple

จิม โจนส์ เกิดเมื่อ พ.ศ. 2474 ในครอบครัวยากจนจากรัฐอินเดียน่า สหรัฐอเมริกา เขาได้ศึกษาเกี่ยวกับคริสตศาสนาและยึดอาชีพนักเทศในที่สุด ผู้ที่ได้ฟังเทศจากเขามักกล่าวว่า เขาเป็นคนที่ดูมั่นใจ แต่งกายเนี๊ยบ พูดจาฉะฉาน และมีสายตาที่จริงใจ มุ่งมั่น ในสมัยนั้นยังมีการดูถูกคนต่างผิวสีอยู่มาก จิมซึ่งเชื่อในความเท่าเทียมของคนทุกผิวสีและเชื้อชาติ ได้ย้ายจากรัฐอินเดียน่าไปที่เมืองยูคายา รัฐแคลิฟอร์เนีย และได้ก่อตั้ง Peoples Temple ซึ่งเขาเชื่อว่าแคลิฟอร์เนียเป็นดินแดนแห่งพันธสัญญาของพระเจ้า นอกจากความเชื่อเรื่องความเท่าเทียมของผู้คนแล้ว เขายังมีความคิดในแนวสังคมนิยมอย่างมาก สาวกของลัทธิจึงอยู่รวมกันในหมู่บ้าน มีการทำสวน และปศุสัตว์ สาวกแต่ละคนก็มีหน้าที่ในการดูแลกันและกัน นอกจากนั้นก็มีการออกหาสมาชิกใหม่ทั่วสหรัฐ โดยจิมจะออกเทศในเมืองต่างๆ เนื้อหานอกจากเรื่องของศาสนา ก็จะเป็นเรื่องสังคมนิยม ความเท่าเทียมของทุกคน สาวกส่วนใหญ่ของ Peoples Temple จึงเป็นคนผิวสี และคนยากจน ที่เชื่อว่า จิม โจนส์ จะนำความหวังและชีวิตใหม่มาให้พวกเขาได้

Peoples Temple

โบสถ์ Peoples Temple ใน ซานฟรานซิสโก

ยุคเฟื่องฟูของ Peoples Temple เรียกได้ว่าน่าจะเป็นช่วงที่จิม โจนส์ได้ก่อตั้งโบสถ์ในเมืองซานฟรานซิสโกในช่วงปี 2513 ซึ่งเป็นยุคสิ้นสุดสงครามเวียดนาม และความเชื่อเรื่องสังคมนิยมกำลังเป็นที่พูดถึงของประชาชน ผู้คนมากมายที่ได้ฟังเทศ และเชื่อคำพูดของจิม โจนส์ ก็ได้เข้าร่วมลัทธิของเขา เมื่อจำนวนคนที่เข้ามาอยู่ในลัทธิมากขึ้น ชื่อเสียงในแง่ลบของจิม โจนส์ก็เพิ่มขึ้นเช่นกัน เขามักใช้สาวกของลัทธิในการเคลื่อนไหวทางการเมือง หรือแม้แต่รับจ้างประท้วงต่างๆในเมืองซานฟรานซิสโก นอกจากนั้น ยังมีข่าวลือว่าสาวกในลัทธิทั้งหญิงและชายได้ร่วมเพศกับจิม ทั้งที่สมยอม และไม่สมยอม รวมถึงการใช้ยาเสพติดของจิม โจนส์ เมื่อข่าวเสียหายเริ่มมากขึ้น จิมก็เริ่มที่จะกังวล ท้ายสุดในปี 2517 เขาใช้เงินจำนวนหนึ่งของลัทธิในการซื้อที่ดินผืนใหญ่ในพื้นที่ห่างไกลความเจริญ ในประเทศกายานา และได้ตั้งชื่อผืนดินนี้ว่าโจนส์ทาวน์ ตามชื่อของจิม ที่ที่เขาบอกทุกคนว่านี่คือดินแดนแห่งพันธสัญญาที่แท้จริง

จิม โจนส์ (สวมแว่นกันแดด) กับสาวกขณะช่วยกันก่อสร้างโจนส์ทาวน์

ภาพมุมสูงของโจนส์ทาวน์

โจนส์ทาวน์

ป้ายต้อนรับก่อนเข้าสู่โจนส์ทาวน์

ในช่วงปี 2520 ข่าวเกี่ยวกับการฟอกเงินและข้อขัดแย้งของลัทธิและญาติพี่น้องของสาวกลัทธิ Peoples Temple ก็เป็นตัวผลักดันให้จิม โจนส์บอกให้สาวกทุกคนย้ายไปที่โจนส์ทาวน์ ประเทศกายาน่า ซึ่งการเดินทางนั้นมีทางเดียวคือการใช้เครื่องบินไปลงที่ลานบินชั่วคราว และต่อด้วยรถบรรทุก โจนส์ทาวน์นั้นมีบ้านหลังเล็กๆให้สาวกทุกคน มีไร่นา มีการเลี้ยงสัตว์ ทุกคนอยู่กันเป็นกลุ่ม ทำงานเกษตร มีไฟฟ้าใช้เท่าที่จำเป็น ในช่วงแรกๆสาวกต่างกล่าวว่าที่นี่เหมือนสวรรค์ ทุกคนช่วยเหลือกัน มีการแบ่งสัดส่วนเรียบร้อย มีลานประชุม บริเวณเด็กเล่น

บ้านเล็กๆของสมาชิก Peoples Temple ในโจนส์ทาวน์

สัญญาณต่างๆที่ทำให้สวรรค์ค่อยทลายลงน่าจะมาจากการตัดขาดจากญาติพี่น้องที่บ้านเกิด ความสงสัยในตัวผู้นำ ซึ่งขณะนั้นหากมีใครแสดงออกว่าอยากกลับบ้าน คือสหรัฐ ก็จะถูกอบรมโดยจิม โจนส์ แม้จะไม่ได้มีการทำร้ายร่างกาย แต่สภาพจิตใจของหลายๆคนก็เริ่มแย่ลง ทางฝั่งสหรัฐก็ไม่ได้นิ่งนอนใจ ญาติพี่น้องของสาวกได้กดดันให้รัฐบาลทำอะไรสักอย่างเพื่อให้รู้ความเป็นไปของคนในโจนส์ทาวน์

เสียงเรียกจากแคลิฟอร์เนีย

ส.ส.ลีโอ ไรอัน

สมาชิกสภาผู้แทนรัฐแคลิฟอร์เนียในขณะนั้นคือ ลีโอ ไรอัน พร้อมเลขา และทีมนักข่าวอีกสี่คน ได้บินไปที่โจนส์ทาวน์ ในวันที่ 14 พฤษจิกายน 2521 ทุกคนได้รับการต้อนรับอย่างดี มีงานเลี้ยงรื่นเริง แต่ท่าน ส.ส. ก็ได้พยายามคุยกับสาวกหลายๆคน ว่าสบายดีหรือไม่อย่างไร หากอยากกลับบ้าน เขาก็เสนอให้กลับพร้อมกันได้ ในช่วงแรกไม่มีใครแสดงตัวว่าอยากออกจากโจนส์ทาวน์ร่วมกับท่าน ส.ส.และทีม จนคืนวันที่ 17 พฤษจิกายน 2521 ซึ่งเป็นคืนสุดท้ายของทีมในการเยี่ยมโจนส์ทาวน์ ท่าน ส.ส. ลีโอได้รับโน๊ตเล็กๆจากคนสองสามคนบอกว่าพวกเขาอยากออกจากโจนส์ทาวน์ ในที่สุดบรรยากาศสังสรรค์ก็เปลี่ยนเป็นอึมครึมทันที วันต่อมา ชายคนหนึ่งพยายามใช้มีดแทงท่าน ส.ส.แต่ท่านได้รับบาดเจ็บเล็กน้อย ทีม ส.ส. ลีโอพร้อมด้วยสาวกที่ถอนตัวทั้งหมด 16 คน ได้รีบไปที่ลานบินเพื่อออกจากโจนส์ทาวน์ แต่ก่อนที่เครื่องจะขึ้น สาวกผู้ภักดีต่อจิม โจนส์จำนวน 4-5 คนได้ขับรถตามท่าน ส.ส. และทีมมาที่ลานบินและกราดยิงทุกคน ส.ส. ลีโอ ไรอัน นักข่าว และสาวก เสียชีวิตรวม 4 คนที่ลานบิน และคนที่เหลือก็ได้หนีขึ้นเครื่องบินไป

ภาพจากนักข่าวที่รอดชีวิต ส.ส.ลีโอ นอนเสียชีวิตทางขวาสุด

18 พฤษจิกายน 2521 วันสุดท้ายของโจนส์ทาวน์
หลังจากมือปืนได้กราดยิงคนที่ลานบิน จิม โจนส์ได้ประกาศให้ทุกคนมารวมกันที่ลานประชุม เขาได้ทำการประกาศว่าเราควรจะยอมตายอย่างมีเกียรติดีกว่าอยู่อย่างไร้ศักดิ์ศรี จากนั้นชายถือปืนจำนวนหนึ่งได้ยกถังน้ำหวานสีแดง แก้วกระดาษ สายยางเล็กๆมาให้สาวก จิมบอกให้เหล่าพ่อแม่ของเด็กๆ กรอกน้ำหวานแก่ลูกๆ ไม่นานหลังจากเด็กๆดื่มน้ำหวาน พวกเด็กก็เริ่มตาเหลือก มีฟองสีขาวออกจากปาก ไม่นานก็เสียชีวิตลงทีละคน เมื่อเด็กๆเสียชีวิตแล้ว ก็ถึงคราวผู้ใหญ่พากันดื่มน้ำหวาน พร้อมทั้งฟังจิม โจนส์เทศเกี่ยวกับสวรรค์ ศักดิ์ศรี ความเท่าเทียม ความหวังที่หมดแล้วจากโลก เมื่อผู้คนพากันตายหมดแล้ว เขาก็ทำการยิงตัวตายในห้องพักของเขา รวมคนเสียชีวิตในโจนส์ทาวน์ทั้งหมด 914 คน มีคนหลบหนี 4 คน ผู้รอดชีวิตจากลานบินอีกประมาณสิบคนกลับมาที่โจนส์ทาวน์และพบว่าทุกคนในเมืองเป็นศพหมดแล้ว

ภาพมุมสูงจากนักข่าวกลุ่มแรกที่มาทำข่าวการฆ่าตัวตายหมู่

บนโต๊ะจะเห็นถังน้ำหวานผสมยาพิษ

หลังจากนั้น
ข่าวเรื่องการยิงกราดที่ลานบินได้ไปถึงรัฐบาลสหรัฐอย่างรวดเร็ว แต่กว่าที่ทหารจะมาถึงโจนส์ทาวน์ก็ผ่านไปอีกวันแล้ว นักข่าวที่มาทำข่าวได้มองลงจากเครื่องบินที่โจนส์ทาวน์ เห็นเพียงสีเสื้อผ้าของศพที่หลากหลาย เป็นภาพที่ยากจะลืม การเก็บกู้ศพเป็นไปอย่างยากลำบาก ใช้เวลาเป็นสัปดาห์ ศพส่วนใหญ่ก็เริ่มอืดและส่งกลิ่นเน่าเหม็นไปทั่ว เนื่องจากกายาน่าเป็นประเทศร้อนชื้น

ทหารทำการเก็บกู้ศพกว่า 900 ศพจากโจนส์ทาวน์

เมื่อศพไปถึงสหรัฐ ก็พบว่ากว่า 500 ศพ ไม่มีใครมารับ เนื่องจากหลายสาเหตุ หนึ่งคือความยากจน สองคือสาวกหลายคนทำการเปลี่ยนชื่อทำให้ญาติหาไม่เจอ สามคือสภาพศพหลายศพไม่สามารถระบุได้ สี่คือความอับอายที่ต้องเกี่ยวข้องกับลัทธิอื้อฉาวนี้ รัฐบาลจึงทำการฝังรวมศพที่ไม่มีญาติที่เมืองโอ๊คแลนด์ รัฐแคลิฟอร์เนีย Peoples Temple ในตอนนั้นอยู่ในฐานะล้มละลาย ทรัพย์สินเงินทองก็ตกเป็นของรัฐ ส่วนโจนส์ทาวน์ในปัจจุบันก็กลายเป็นป่าดังเดิม แม้จะผ่านมาสามสิบกว่าปีแล้ว การเดินทางไปที่โจนส์ทาวน์ก็ยังยากลำบากไม่ต่างจากสมัยก่อน

เศษซากของโจนส์ทาวน์ในปัจจุบัน

เกร็ดเล็กน้อย

- จิม โจนส์เป็นคนผิวขาว แต่มักอ้างว่าเขามีเชื้ออินเดียนแดงหรือเชื้อสายอื่นๆปนอยู่
- โบสถ์ Poeples Temple ในซานฟรานซิสโกถูกแผ่นดินไหวถล่มเมื่อ 30 ปีที่แล้ว ปัจจุบันเป็นพื้นที่ของรัฐ
- สายยางที่เห็นในที่เกิดเหตุโจนส์ทาวน์ เชื่อว่าใช้สำหรับกรอกน้ำหวานให้กับเด็กเล็กที่ใช้แก้วไม่ได้
- มีผู้รอดชีวิตจากโจนส์ทาวน์รวมประมาณ 80 คน เนื่องจากส่วนหนึ่งอยู่ระหว่างทำธุระในเมืองหลวงของประเทศกายาน่า แต่คนที่หนีออกจากเมืองโจนส์ทาวน์มีเพียง 4 คน
- มีเทปเสียงของจิม โจนส์เทศขณะสาวกพากันฆ่าตัวตาย หากฟังเทปจะได้ยินเสียงผู้เสียชีวิตและยังไม่เสียชีวิตในขณะนั้นปนอยู่ด้วย
- ไม่มีใครรู้สาเหตุที่แท้จริงว่าทำไมจิม โจนส์จึงโน้มน้าวให้สาวกฆ่าตัวตาย
- ยังมีการถกเถียงว่าเหตุการณ์นี้คือการฆ่าตัวตายหมู่ หรือเป็นการฆาตกรรมหมู่

เครดิต: 

http://jonestown.sdsu.edu/

https://en.wikipedia.org/wiki/Jonestown

สารคดี Jonestown: The Life and Death of Peoples Temple

ภาพประกอบจาก Google